کلاس درس آموزش همه نغمه های مقام بیات - ترم اول
این مطلب ویژه قاریان متوسط به بالا است. اگر شما قاری ای در مراحل ابتدایی آموزش هستید این مطلب ممکن است شما را سردرگم نماید. در این مطلب می خواهیم همه نغمات مقام بیات را به ترتیب اجرا در تلاوت استاد مصطفی اسماعیل بیان نماییم طوری که دارای جنبه های آموزشی برای قاریان محترم باشد.
نوشته : مهندس احسان اعتباریان
نغمات مقام بیات به ترتیب موسیقایی آن:
1- بیات دوکاه
درجات نغمه: سه درجه ابتدایی بیات
توقف قاری در قفله بر: درجه اول بیات
شاهد نغمه: درجه اول بیات
2- ثلاثی بیات
درجات نغمه: سه درجه ابتدایی بیات
توقف قاری در قفله بر: درجه اول بیات
شاهد نغمه: درجه سوم بیات
3- جنس بیات
درجات نغمه: چهار درجه ابتدایی بیات
توقف قاری در قفله بر: درجه اول بیات
شاهد نغمه: درجه چهارم بیات
4- بیات نوا
درجات نغمه: درجات 3و4و5 بیات
توقف قاری در قفله بر: درجه چهارم بیات
شاهد نغمه: درجه چهارم بیات
5- بیات حسینی
درجات نغمه: درجات 3 تا 7 بیات
توقف قاری در قفله بر: درجه پنجم بیات
شاهد نغمه: درجه پنجم بیات
6- بیات عجمی
درجات نغمه: درجات 3 تا 6 و 7 بیات
توقف قاری در قفله بر: درجه سوم بیات
شاهد نغمه: درجه ششم بیات
7- بیات شوری
- این نغمه ترکیب بیات-حجاز است که به فرم های صعودی و نزولی اجرا شده و می تواند در چند مرحله استفاده گردد
8- راست در فضای بیات (گردانیه مقام فرعی حسینی)
- در تلاوت استاد مصطفی اسماعیل، این نغمه از درجه هفتم بیات آغاز می گردد و استاد آن را به نوروز راست(مقام یکاه) ختم می نماید
9- ترکیب راست-بیات (نوروز راست)
- استاد از این ترکیب به عنوان یک واسطه برای انتقال به بیات در اکتاو دوم استفاده می نماید.
10- بیات محیر در اکتاو اول (بیات دوکاه در اکتاو دوم)
- این نغمه همان بیات دوکاه در یک اکتاو بالاتر است بنابراین وقتی استاد وارد اکتاو دوم گردید به آن بیات دوکاه می گوییم.
و بدین ترتیب دوباره همین نغمات در اکتاو دوم و اوج بیات تکرار می گردند
نکات اساسی :
1- در نغمات بیات نت شاهد اساس نغمه است زیرا که درجه توقف قاری بر قفله ممکن است تغییر نماید یا اینکه درجات نغمه توسعه یابند بدین معنا که مثلا بیات عجمی که بین درجات 3تا6 بیات اجرا میگردد ممکن است تا درجه 7و8 بیات ادامه یابد یا توقف به جای درجه 3 بر درجه اول بیات باشد و در هر صورت نت شاهد نغمه درجه ششم بیات خواهد بود.
2- استاد می تواند در تلاوت های مختلف و یا حتی در یک تلاوت واحد (در برگشت مجدد به آیات) ترتیب اجرای نغمات مختلف را تغییر داده و یا از تلوین نغمات بیات با یکدیگر استفاده نماید.
مانند تلوین بین بیات عجمی و بیات شوری یا تلوین بیات حسینی و بیات شوری که متداول می باشد.
3- گاهی استاد این نغمات را با روش ابتکاری خود اجرا نموده یا به عبارت دیگر شخصی سازی کرده است.
4- نغمات ترکیبی مقام بیات مانند ترکیب بیات-حجاز (شوری) را می توان در دو یا چند مرحله اجرا نمود مثلا آن را در دو فراز که فراز اول فقط در جنس حجاز و فراز دوم در جنس بیات باشد، استفاده نمود. اینکار در تلاوت استاد زیاد به چشم می خورد.
تذکرات:
- بنابراین برای آشنایی عملی با نکات فوق الذکر به تحلیل تلاوت ها مراجعه گردد. البته قاریان تازه کار برای جلوگیری از سردرگمی فعلا با احتیاط عمل نمایند، عجله ای نیست.
- خب در مطلب دوم فایل صوتی بسیار ویژه ای از فراز های برگزیده تلاوت استاد مصطفی اسماعیل ارائه می گردد تا کاملا با نغمات بیات آشنا شوید. همچنین یکی از ابتکارات جالب استاد در اوج مقام بیات ذکر می گردد.
مهندس احسان اعتباریان 1393
ادامه دارد...
مجموعه تحلیل حرفه ای منتشر گردید
(کلیک نمایید)
و در آخر کار
معرفی سه اپلیکیشن حرفه‌ای برای آموزش مقامات تلاوت و ترتیل
برنامه مدرسه تلاوت 1 (استاد مصطفی اسماعیل) در کافه بازار:
https://cafebazaar.ir/app/com.anarstudio.recitingschoolone
برنامه مدرسه تلاوت 2 (استاد محمد صدیق منشاوی) در کافه بازار:
https://cafebazaar.ir/app/com.anarstudio.recitingschooltwo
برنامه مدرسه ترتیل (استاد محمد صدیق منشاوی) در کافه بازار:
https://cafebazaar.ir/app/com.anarstudio.tartilschoolone
مرکز پخش کتاب‌های آموزش آموزش مقامات و نغمات و تحلیل تلاوت استاد محمد صدیق منشاوی
کانال قاریان حرفه ای در تلگرام و ایتا و اینستاگرام
است. اگر مایل بودید عضو شوید!
صفحه اینستاگرام قاریان حرفه‌ای [ مدرسه تلاوت ]
صفحه ایتا قاریان حرفه ای [ مدرسه تلاوت ]
